10 temu kiedy zaczynałam warsztaty i szkolenia z zarządzania stresem bardzo często spotykałam się z prośbą lub wręcz postulatem z działów HR, abym  nie używała takich słów i technik jak medytacja, joga czy mindfulness. Dziś jednym z pierwszych pytań jakie pada przy ustalaniu programu warsztatu jest : czy nauczy nas pani medytacji? 

Wschodnie techniki pracy z umysłem stały się dziś powszechne w pracy z liderami, menadżerami dużych korporacji i prywatnych firm. Tysiące  badań płynących z największych uniwersytetów świata, ale przede wszystkim osobiste doświadczenia tych, którzy posmakowali owych technik, skutecznie przekonały racjonalnego,  zachodniego człowieka , że nie ma w nich magii, szarlatanerii czy ezoteryki. Są to bowiem  skuteczne metody  nauczenia się dystansu, a przede wszystkim uspokojenia bardzo podrażnionego systemu nerwowego. 

Tajemnicza koncentracja

Pamiętam oglądane w dzieciństwie filmy z Brucem Lee lub chińskie baśnie pełne wschodnich  sztuk walki.  W każdym z tych filmów główny bohater wygrywał ze złem za pomocą nie tyle swoich fizycznych umiejętności , co dzięki tajemniczej dla mnie  koncentracji. W pewnym momencie zamykał oczy i wówczas coś nieprawdopodobnego działo się z jego zmysłami. Był tak mocno skoncentrowany na tym co słyszał i wyczuwał , że właściwie nie był mu potrzebny wzrok. Pamiętam zdjęcia mężczyzn z klasztoru Shaolin , ich ciała zawieszone na skałach wbrew zasadom fizyki i…… powątpiewających w to wszystko dorosłych. 

Jak mało wiedzieliśmy , przynajmniej w Polsce, o możliwościach pracy z naszym umysłem, o tym jak wschodnie techniki i narzędzia mogą pomóc w leczeniu traum,  w pracy z nałogami i właśnie stresem. My, dzieci urodzone w latach 70. i 80. nie mieliśmy wokół wzorców takiej pracy. Tym bardziej cieszy mnie fakt, że dziś uczymy choćby  technik  mindfulness w przedszkolach i szkołach, uczymy nauczycieli i rodziców, aby po pierwsze sami potrafili nabrać dystansu do wytresowanego umysłu , a potem  mogli uczyć tego młode pokolenia. 

Wschód i Zachód we wzajemnym przepływie

Stephen R. Covey w słynnej książce „ 7 nawyków skutecznego działania” pisze o współzależności jako najzdrowszym systemie naszej egzystencji. Ma tu na myśli wymianę doświadczeń, wzajemne wspieranie się ludzkości i głębokie zrozumienie, że tylko w taki sposób jesteśmy w stanie żyć zdrowo i bezpiecznie. Biorę i daję  w równych proporcjach, uczę się od innych i dzielę tym co potrafię. 

To właśnie otwarcie zachodniego systemu wartości na Wschód z jego tradycjami i kulturą pozwala nam dziś na pracę ze sobą nie tylko psychologicznymi metodami, ale również technikami uspokojenia i nabrania dystansu do świata zaczerpniętymi ze wschodnich nauk. Japońska kultura Zen, buddyzm, tantra, ajurweda, medycyna chińska  czy  indyjska joga oferowały przez wieki bardzo zdyscyplinowane formy nauki pracy z własnymi słabościami, a przede wszystkim uczyły patrzenia na świat takim jaki jest. Uczyły otwartości i akceptacji życia zarówno z jego radościami, ale również cierpieniem, śmiercią, wojnami. Człowiek Zachodu zawsze miał tendencje do kontrolowania życia, do poddania sobie natury, aby służyła jego zachciankom. Niełatwo jest mu zaakceptować fakt, że tak naprawdę ma niewielki wpływ na prawa naturalne według których działa wszechświat. 

To otwarcie i czerpanie z wielowiekowej tradycji Wschodu obserwujemy dziś w książkach , filmach , biografiach największych liderów światowej gospodarki, a przede wszystkim w licznych ofertach warsztatów , które mają pomóc nam w osiągnięciu dobrostanu. 

Techniki pod jednym dachem

Weronika i Robert Tkanka to małżeństwo, które od lat pasjonuje się , praktykuje i dzieli właśnie pracą ze  wschodnimi narzędziami. Sama brałam udział w jednym z ich warsztatów kiedy poczułam, że kieruję się zbyt mocno racjonalnym umysłem zapominając, że jest jeszcze serce czyli moja miękka część , ta dzięki której czuję, a nie tylko analizuję. Ta, która pozwala mi właśnie na wspomnianą zdrową współzależność, a nie na kierowanie się wyłącznie swoim egoistycznym dobrem. 

Niedawno ukazała się ich pierwsza książka ( mam nadzieję, że będą następne) „ Buddyjska tantra dla współczesnego człowieka”, w której zebrali swoją wiedzę i swoje doświadczenie na temat pracy z ciałem i umysłem według nauk buddyjskich. U wybitnego psychoterapeuty Ricka Hansona przeczytałam kiedyś zdanie : „Budda był najwybitniejszym psychologiem”. Nie trzeba nawet tak bardzo zagłębiać się w jego nauki żeby odkryć ile prawdy zawarł Hanson w tym zdaniu. 

Weronika i Robert podzielili swoją książkę na dwie części. Pierwsza to zebrane ogólne informacje i ćwiczenia do samodzielnej pracy. Jest to pierwsze tak pełne kompendium ćwiczeń, z którymi spotykałam się przy okazji różnych warsztatów. Jestem bardzo wdzięczna autorom, że zebrali je w jeden praktyczny poradnik. Druga część dotyczy relacji. Nazwana jest praktyką tantry z partnerem, ale moim zdaniem może posłużyć wszystkim naszym relacjom. Oczywiście praktyka jest czasami bardzo intymna, ale pozwala na otwarcie i głębsze zrozumienie różnic między nami i innymi ludźmi , a tym samym akceptacje tych różnic. Pozwala na zmniejszenie lub pozbycie się nierealnych  oczekiwań względem partnerów, dzieci czy  naszych rodziców.

Wsparcie, wymiana, flow

Czytając , a potem praktykując ćwiczenia takie jak choćby „Lustro” czy „Ja jestem ok , Ty jesteś ok” zdałam sobie sprawę , że wszelkie nurty współczesnej psychologii spotykają się w którymś momencie. To znaczy, że otworzyliśmy się na głęboką wymianę, przepływ, flow w naukach nad meandrami ludzkich słabości. I dobrze bo zmiany w ludzkim postępowaniu widać na całym świecie. I choć postępują one małymi krokami to docierają i do wielkich korporacji i do światowych liderów politycznych. Obyśmy wszyscy poczuli, że bez współzależności , wymiany i otwarcia na różnorodność nie przeżyjemy jako ludzka rasa. 

Życie będzie toczyło się nadal, ale już bez nas.

Weronika i Robert Tkanka 
„Buddyjska tantra dla współczesnego człowieka”
Wydawnictwo Helion S.A., Gliwice 2022

16 maja 2022